“در جمع انگار همه به من زل زده‌اند و منتظر اشتباهم هستند”
روایت امیر، 25 ساله (کارمند اداری):
“از وقتی یادم میاد، همیشه از موقعیت‌های اجتماعی فرار می‌کردم. سر جلسات کاری عرق سرد می‌کنم، دستام می‌لرزه و صدام می‌گیره. حتی سفارش غذا توی رستوران برام کابوسه! فکر می‌کنم همه دارن منو قضاوت می‌کنن. هفته پیش رئیسم ازم خواست تو جلسه ارائه بدم، آنقدر اضطراب داشتم که سه روز قبلش بیمار شدم و مجبور شدم مرخصی بگیرم. با اینکه می‌دونم توانایی دارم، ولی این ترس فلج‌کننده همیشه سد راهمه.”
علائم جسمی اضطراب اجتماعی:
- سرخ شدن صورت و تعریق
- لرزش دست‌ها و صدا
- تپش قلب و تنفس سریع
- تهوع یا دل پیچه
- سرگیجه یا احساس غش
علائم روانی و رفتاری:
- ترس شدید از قضاوت دیگران
- اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی
- تمرکز بیش از حد روی خود در جمع
- نگرانی هفته‌ها قبل از رویدادهای اجتماعی
- تحلیل بیش از حد عملکرد پس از تعاملات
روایت همسر امیر:
“امیر در خانه آدم متفاوتی است، اما در جمع کاملاً منجمد می‌شود. حتی مهمانی‌های خانوادگی کوچک هم برایش عذاب آور است. یادم هست برای عروسی خواهرم آنقدر اضطراب داشت که تمام شب قبلش را گریه کرد. در محل کار هم با وجود شایستگی، از ارتقاء شغلی اجتناب می‌کند چون نمی‌خواهد مسئولیت بیشتری داشته باشد که نیاز به ارتباط بیشتر دارد. من واقعاً نگرانش هستم ولی نمی‌دانم چطور می‌توانم کمکش کنم.”
راهکارهای مدیریت اضطراب اجتماعی
برای فرد مبتلا:
- تمرین تکنیک‌های تنفس عمیق هنگام اضطراب
- مواجهه تدریجی با موقعیت‌های اجتماعی
- چالش با افکار منفی (“همه منو قضاوت می‌کنن”)
- تمرکز بر دیگران به جای تمرکز بر خود
- ثبت موفقیت‌های کوچک در تعاملات اجتماعی
برای اطرافیان:
- عدم اجبار به حضور در موقعیت‌های اجتماعی
- پرهیز از سرزنش یا مسخره کردن
- تشویق به جای فشار آوردن
- همراهی در تمرین مهارت‌های اجتماعی
- حمایت برای مراجعه به رواندرمانگر
درمان‌های تخصصی اضطراب اجتماعی
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): تغییر الگوهای فکری و رفتاری
- مواجهه درمانی: رویارویی تدریجی با موقعیت‌های ترس‌آور
- گروه درمانی: تمرین مهارت‌های اجتماعی در محیط امن
- دارودرمانی: مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) در موارد شدید
- آموزش مهارت‌های اجتماعی: یادگیری اصول ارتباط مؤثر
اضطراب اجتماعی با وجود چالش‌برانگیز بودن، کاملاً قابل درمان است. با کمک مناسب و تلاش مستمر، می‌توان بر این مشکل غلبه کرد و کیفیت زندگی را به طور چشمگیری بهبود بخشید.
دیدگاهتان را بنویسید