پوریا کودک چهارسالهای است که با چالشهای خاص اوتیسم دست و پنجه نرم میکند. دستهای او زخمهای عمیقی دارد که ناشی از گاز گرفتن مکرر خودش است. مادر پوریا به دلیل این مشکلات و همچنین ناتوانی او در برقراری ارتباط کلامی روان، به دنبال کمک تخصصی است.
در جلسۀ معاینه، پوریا توجهی به اطراف نشان نمیداد و کاملاً درگیر کفشهایش بود. حتی با اصرار مادرش برای توجه به پزشک، تنها پس از چند دقیقه نگاه کوتاهی به پزشک انداخت، اما هیچ واکنش کلامی یا عاطفی از خود نشان نداد. جالب اینجا بود که با شروع پرسشها، پوریا دوباره شروع به گاز گرفتن دستهایش کرد.
مادر پوریا توضیح میدهد: “داروهایش را در شیشه شیر میریزم تا آنها را بخورد. یک ماه است که به خانه نمیآید و همیشه در خانه مادربزرگ یا خالهاش است. وقتی او را به خانه میآوریم، فرار میکند و به خیابان میرود، وسایل را پرت میکند و سرش را به زمین میکوبد تا حدی که خون میآید.”
پوریا از نظر رشدی نیز با همسالان خود تفاوت دارد. او هنوز از پوشک استفاده میکند و نمیتواند به تنهایی به دستشویی برود. اگرچه میتواند کلمات را به جملات ساده تبدیل کند، اما در انتقال مفاهیم مشکل دارد و بیشتر در دنیای خودش سیر میکند.
اوتیسم چیست؟
اوتیسم نوعی تفاوت در عملکرد مغز است که باعث میشود فرد دنیا را به شکلی متفاوت درک و پردازش کند. این اختلال از دوران کودکی ظاهر میشود و طیف گستردهای از علائم را شامل میشود.
علائم اصلی اوتیسم:
- مشکلات ارتباطی: تأخیر در گفتار، عدم تماس چشمی، مشکل در درک حالات چهره و زبان بدن
- رفتارهای تکراری: حرکات کلیشهای، اصرار بر یکنواختی و مقاومت در برابر تغییرات
- حساسیتهای حسی: واکنش شدید به صداها، نورها یا لمس شدن (یا برعکس، عدم حساسیت به درد)
- مشکلات اجتماعی: دشواری در دوستیابی و درک قوانین اجتماعی
درمان و حمایت از افراد اوتیستیک
اگرچه اوتیسم درمان قطعی ندارد، اما مداخلات به موقع میتواند به بهبود قابل توجه کیفیت زندگی فرد کمک کند:
1. گفتاردرمانی و کاردرمانی
به بهبود مهارتهای ارتباطی و روزمره کمک میکند.
2. رفتاردرمانی (ABA)
برای کاهش رفتارهای چالشبرانگیز و آموزش مهارتهای جدید.
3. آموزش ویژه
برنامههای آموزشی متناسب با نیازهای فردی کودک.
4. حمایت خانواده
آموزش والدین و ایجاد محیطی ساختارمند و قابل پیشبینی.
“کودکان اوتیستیک نیاز به درک و پذیرش دارند، نه دلسوزی. آنها میتوانند با حمایت مناسب، زندگی پرباری داشته باشند.”
سخن پایانی
داستان پوریا نمونهای از زندگی با اوتیسم است که نشان میدهد هر فرد اوتیستیک ویژگیها و نیازهای منحصربهفردی دارد. تشخیص به موقع و مداخلات مناسب میتواند مسیر رشد و یادگیری این کودکان را هموارتر کند. اگر در فرزند خود یا اطرافیانتان نشانههای اوتیسم مشاهده میکنید، هرچه زودتر با متخصصان مشورت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید